نتایج نهایی پروژه مدیریت احیاء جنگل های بلوط با کمک جامعه محلی و شناسایی پایه های مقاوم بلوط در استان ایلام (نقش ریزگردها در مرگ جنگل های بلوط) مصوب تسهیلات کوچک جهانی محیط زیست در ایران SGP در مرداد 1393 با شماره : (IRA/SGP/OP5/Y3/STAR/CC/13/09(185، در روز چهارشنبه مورخ 12 اسفند سال 1394 در پی هفته منابع طبیعی در ایران در محل تالار شهید مطهری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، در حضور سرکار خانم لاله دارایی هماهنگ کننده ملی تسهیلات کوچک جهانی محیط زیست در ایران، اساتید محترم دانشگاه تهران و سایر دانشگاه های کشور، مدیران و اعضای محترم شورای عالی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سایر سازمان های زیربط و دانشجویان و سایر مجریان پروژه های مشابه در منطقه زاگرس ارائه و به بحث گزارده شد.
در ارتباط با اخبار منتشر شده توسط پایگاه خبری زیست بوم، دکتر سودابه علی احمد کروری نسبت به پیامدهای کاشت گونه های غیر بومی مانند کهور پاکستانی و اکالیپتوس در مناطق مرزی جنگل های بلوط در استان ایلام هشدار داند و طی نامه ای به مدیریت محترم منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام اینگونه نوشتند:
بسمه تعالی
جناب آقای دکتر احمدی
مدیر کل محترم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام
با سلام و عرض احترام
اخیرا از طرف تعدادی از همکاران که از تخصص اینجانب اطلاع دارند، خبر منتشر شده در ارتباط با جنگلکاری در استان ایلام در پایگاه خبری زیست بوم، برای اینجانب جهت اظهار نظر علمی ارسال گردید. وظیفه خود میدانم جهت اجرای این امر، یعنی مهار ریزگردها حداقل در مرزهای مهران به جنابعالی و همکاران محترمتان تبریک گویم. اما آنچه در رویشگاه زاگرس بسیار مهم است، انتخاب گونهی درختی و اجرای مدیریت صحیح بسنده با بافت طبیعی جنگلهای زاگرس میباشد. فراموش نکنید که علاوه بر گونه، در محل نهالستان سردسیری شهرستان ایوان، درون گونههایی موجود است که معمولا تنها از روی فنوتیپ ظاهری هم قابل تشخیص میباشند. یعنی پایههای سالمتر، مقاومتر به تنش و با توانایی رشد بیشتر، گونههایی مانند زبان گنجشک، بادام تلخ و سایر گونهها قابل تفکیک میباشند. در شرایط فعلی، نظر به آنکه شاید هیچکدام از این گونهها یا درون گونهها متاسفانه به سریعالرشدی گونههای اکالیپتوس بخصوص گونهی Eucalyptus camaldulensi نمیباشند در شرایط فعلی به طور موقت برای حدود 7-8 سال، بدلیل پیامدهای شدید ریزگرد در منطقه (سلامت مردم و جنگل)، اجبار به کاشت موقت این گونه میباشد. ولی بنابه دلایل مختلف (که در مقالات پیوست ذکر شده)، بعد از 15 سال تجربه علمی و عملی در کلیهی نواحی کشور، پیشنهاد میگردد گونههای مذکور با درختان بومی به شرح زیر جانشین گردند:
در ردیف اول مرز ابتدا کاشت گونههای بومی زبان گنجشک Fraxinus rotundifolia subsp. persica پیشنهاد میگردد. ردیف دوم با فاصلهی مناسب، متاسفانه در شرایط فعلی موقتا باید اکالیپتوس کاشته شود. در ردیف سوم مجددا گونههای زبان گنجشک و بادام تلخ و بنه و سایر گونهها که جنابعالی و همکارانتان از نظر تنوع گونهای استان شناخت بیشتری نسبت به اینجانب دارید، پیشنهاد میگردد. بنابه دلایل موجود در مقالهی پیوست و سابقهی تحقیقاتی اینجانب در ارتباط با گونهی کهور پاکستانی (سمر)، کاشت این گونه بخصوص در استان ایلام بدلیل ماهیت دامداری استان و غیر بومی بودن این گونه، کاملا رد میگردد. هرچند همکاران شما در استان عقیده دارند که ما به هیچ وجه در این استان زادآوری طبیعی سمر را ندیدهایم ولی از آنجا که بذور درختان سمر به شدت مورد علاقه دام میباشد، این بذور در سیستم گوارشی دام تیمار شده و در آینده تمام جنگلهای طبیعی استان متاثر از این پدیده تهاجمی خواهند شد.
در پایان مانند همیشه برای جنابعالی، همکاران محترمتان و کلیه افرادی که با دلسوزی برای منابع طبیعی این مرز و بوم تلاش میکنند آرزوی سلامتی و توفیق دارم.
با سپاس فراوان
سودابه علی احمد کروری
مدیر گروه تحقیقاتی فناوری زیست بومهای طبیعی پایدار
پیوست:
ü کاشت اکالیپتوس در ایران آری یا خیر؟
ü کهور ایرانی، کهور پاکستانی، همزیستی، رقابت یا تهاجم
ü گزارش خانم مرگن از جنگلکاری در استان ایلام